اما این روزها در قلمرو رسانههای اجتماعی دولتها با تروریستها حرف میزنند. در سالهای اخیر وزارت خارجه آمریکا برنامههایی را در رسانههای اجتماعی برخلاف سیاستهای تصریحی سابق برای تماس برقرار کردن با اعضای گروههای شبهنظامی نزدیک به القاعده و هوادارانشان در فضای وب آغاز کرده و با هدف بازداشتن افراد از پیوستن به گروههای افراطی، ادعاهای آنان را به چالش میکشد.
به گزارش سی ان ان، آلبرتو فرناندز مدیر مرکز ارتباطات راهبردی ضدتروریسم در وزارت خارجه آمریکا میگوید: ما به استدلالهای آنان جواب میدهیم و بهنظرم در بازار افکار شرکت میکنیم. ازجمله موضوعهایی که در این بازار مطرح میشود، موضوع سوریه است که اکنون کانون توجه افراطیون در رسانههای اجتماعی است. محتوای این سایتها از مطالب بسیار تکاندهنده تا عجیب و غریب را دربرمیگیرد. تصاویر سرهای از بدن جدا شده یا تصاویر کشتههای طرف خودی با وعده انتقامگیری خون آنان ازجمله تصاویر این سایتهاست. این سایتها پر از لینکها به صفحات دارای فیلم اعدام دستهجمعی تا مثلا فیلم دعوت از زنان مسلمانان برای رفتن به سوریه و ازدواج کردن با شورشیان است.
این مطالب به سرعت از طریق شبکههای متنوع از شورشیان افراطی و هواداران آنان، روزنامهنگاران، تحلیلگران و ناظران در سراسر اینترنت پخش میشود. رسانههای اجتماعی به این شیوه به مجرای اصلی تشویق کردن افراطیون تازهکار برای بهدست گرفتن اسلحه تبدیل شدهاند.
مطالعهای که اخیراً توسط کینگز کالج در لندن انجام شده است، نشان میدهد چگونه وعاظ تندروی ساکن غرب که در رسانههای اجتماعی حضور گستردهای دارند، موج جدیدی از مسلمانان غربی را به پیوستن به جنگ در سوریه واداشتهاند. گمان میرود حدود یکچهارم از 11هزار جنگجوی خارجی در سوریه از کشورهای غربی به آنجا رفتهاند. اکنون 3سال است که وزارت خارجه آمریکا به زبانهای عربی، اردو و سومالیایی در رسانههای اجتماعی پیام میفرستد، با این امید که با ارائه دیدگاه متضاد، به اتاقهای فکر گروههای افراطی نفوذ کند. اما از آذرماه پارسال که این برنامه به زبان انگلیسی هم آغاز شد، توجه زیادی در غرب به آن شده است.
مثلاً یک گروه وابسته به القاعده در توئیتر عکس مجسمه ویران شده بودا را در بامیان افغانستان گذاشته بود. مرکز ارتباطات راهبردی ضدتروریسم در پاسخ نوشت: ویران کردن فرهنگ باستانی از روی کینه و عقبماندگی یک ویژگی ایدئولوژی القاعده است. افراطیون پاسخ دادند: فریاد کشیدن درباره بهاصطلاح فرهنگ باستانی وقتی که غذا نیست و بچهها از گرسنگی میمیرند. پاسخ متقابل وزارت خارجه آمریکا این بود: کمبود غذا در افغانستان ناشی از سیاستهای فاجعهبار طالبان بود.
در آمریکا، برخی با این برنامه مخالف هستند و آن را نوعی ابزار جنگ روانی خندهدار توصیف میکنند. اما عدهای هم از آن حمایت میکنند. ورود دولت آمریکا به عرصه رسانههای اجتماعی برای جر و بحث کردن با تروریستها نیازمند دگرگونی کلی در تفکر بود.
موضع همیشگی این بود که نباید با پاسخ دادن، به افراطیون آبرو داد. اما به گفته فرناندز، دولت آمریکا متوجه شد که این کار یعنی تسلیم شدن در برابر دشمن. وی گفت: ما میخواهیم قلمرویی را که پیشتر به دشمن دادهایم، بازپس بگیریم. القاعده معمولاً در جاهای حکومتناپذیر جهان مانند صحرای آفریقا یا نقاطی در یمن و سومالی و سوریه رشد میکند. اینترنت هم فضایی حکومتناپذیر و از اینرو فرصتی برایشان است. به گفته فرناندز، هدف تلاشهای مرکز یادشده جذب افراطیون نیست، هر چند که این حالت مطلوب است، بلکه هدف تأثیر گذاشتن بر ناظرانی است که افراطیون میکوشند جذب کنند. فعالیتهای مرکز ارتباطات راهبردی ضدتروریسم فعلاً در توئیتر، فیسبوک و یوتیوب انجام میشود، اما شاید بعداً به سایتهای دیگر مانند اینستاگرام نیز گسترش یابد.